Śląsk – czyli Katowice i okoliczne tereny – jest regionem znanym z wielu różnych zwyczajów, które nie są spotykane nigdzie indziej. Wszyscy kojarzymy gwarę śląską czy też odwieczne tradycje górnicze. Nie inaczej jest z momentem śmierci, odejście bliskiej osoby również obchodzone jest w sposób charakterystyczny dla tego terenu.

Wierzenia ludowe

Dawniej na Śląsku wierzono, że pewne zaobserwowane zdarzenia zwiastują w najbliższym czasie śmierć członka rodziny. Szczególny niepokój budziło pęknięte lustro. Również wycie psa czy odgłosy sowy oznaczały nadejście tragedii. Oczywiście przepowiednia często się nie potwierdzała. Jeśli jednak doszło do śmierci, trumnę z ciałem ustawiano w osobnym pokoju, ozdabiając świecami i kwiatami. Dom odwiedzała wtedy rodzina i symbolicznie żegnała się ze zmarłym krewnym. Można również przeczytać o zwyczajach zasłaniania okien, obrazów i luster. Moment śmierci poprzedzała modlitwa zgromadzonych bliskich o „lekką śmierć”. Mówi się, że moment odejścia był dawniej przyjmowany z większym spokojem i zrozumieniem. Przyjmowano to jako zdarzenie normalne i naturalne. Oczywiście zgodnie z wiarą katolicką wierzono, że dusza zmarłego nadal żyje, a śmierć to tylko przepustka do dalszego życia wiecznego.

wierzenia ludowe pogrzeb

Nawiązanie do tradycji

Należy podkreślić, że dawniej nie było firm świadczących usługi pogrzebowe. Organizacją pochówku zajmowała się najbliższa rodzina. Pozwalało to na oswojenie się ze śmiercią krewnego i celebrowanie wydarzenia przez dłuższy czas. Obecnie starodawne tradycje raczej nie są podtrzymywane ponieważ jest to utrudnione przez przepisy, które zakazują przechowywania ciała zmarłej osoby w domu. Organizacją pogrzebu zajmuje się wyspecjalizowany zakład pogrzebowy, który często nawiązuje do dawnych zwyczajów chociażby poprzez tradycyjny strój pracowników podczas ceremonii. Również obecna stypa to kontynuacja dawnego zwyczaju, wtedy nazywanego „przepijanie skórki”. Tak jak i dzisiaj, żałobnicy gromadzili się na wspólny posiłek, który symbolicznie kończył ceremonię pogrzebową.